Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази экспертлари Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг бугунги Мурожаатномасидаги нутқининг лингвистик контент-таҳлилини ўтказди. Тасвирий ифодаловчи сўзлардан фойдаланиб, таҳлилчилар давлат раҳбари нималарга кўпроқ эътибор қаратаётганини аниқлади.
Таҳлиллар шуни кўрсатадики, иқтисодий ривожланиш, ижтимоий ёрдам, тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш, халқ фаровонлигини ошириш, тинчлик ва осойишталикни мустаҳкамлаш каби масалалар давлатимиз раҳбари Мурожаатларининг ажралмас қисмига айланган.
Президентимизнинг Олий Мажлис ва Ўзбекистон халқига Мурожаатномаси 2 соат 25 дақиқа давом этди. Шавкат Мирзиёев ўз Мурожаатномасида 6502 та сўз ишлатган. Энг узун сўзлар 15 ҳарф бўлиб, ўртача битта сўз 7 ҳарфдан иборат эди.
Давлатимиз раҳбари таълим, соғлиқни сақлаш сифатини ошириш, кичик ва ўрта бизнесни ривожлантириш, маҳаллани қўллаб-қувватлаш ва маъмурий ислоҳотлар ўтказиш соҳасидаги ислоҳотлар таъсирчанлигини ошириш зарурлигига алоҳида эътибор қаратди.
Мурожаатноманинг асосий мавзулари “таълим”, “аҳоли”, “мактаб”, “халқ”, “инвестиция”, “тадбиркорлик”, “Конституция”, “аҳоли”, “маҳалла” ва «энергетика» бўлди. Жумладан, “таълим” сўзи 25 марта, “мактаб” сўзи 23 марта, “шахс” ва “халқ” сўзлари 22 марта, “Конституция” ва “инвестиция” сўзлари 20 марта, “тадбиркор” сўзи 19 марта ва “маҳалла” сўзи 18 марта ишлатилган.
Сўзларнинг йўналишлар бўйича тақсимланиш таҳлили шуни кўрсатдики, асосий эътибор таълим-тарбия соҳасига бағишланган бўлиб, ихчам ва самарали давлат бошқарувини ташкил этиш, тадбиркорликни ривожлантириш, энергетика соҳасини такомиллаштириш ва суд-ҳуқуқ тизимини ислоҳ қилишга қаратилган.
Президентнинг 2023 йилга мўлжалланган Мурожаатномаси муҳим йўналишларидан бири таълим сиёсати бўлди. Мактабгача таълим масалаларига алоҳида эътибор қаратилди. Илмий тадқиқотлар билан тасдиқланган мактабгача таълимга инвестициялар шахснинг IQ ва ижтимоий унумдорлигини ривожлантиришга сезиларли таъсир кўрсатади. Хусусан, мактабгача таълим муассасаларига инвестиция қилинган 1 доллар давлатга 15-20 йил ичида 8 доллар билвосита фойда келтириши тахмин қилинмоқда.
Хулоса ўрнида таъкидлаш керакки, Ўзбекистонда таълим соҳасига ажратилаётган маблағлар йил сайин ортиб бормоқда. Жумладан, 2021 йилда давлат дастурларида белгиланган вазифаларни амалга ошириш, хусусан, узлуксиз таълим тизими ва фанни ривожлантириш дастурларини амалга ошириш мақсадида Давлат бюджетидан таълим соҳасига 2 197 миллиард сўм, фанга 168 миллиард сўм миқдорида маблағ ажратилиши кўзда тутилган эди. Бу кўрсаткич 2021 йилда Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бўйича 2,9 триллион сўмни, Халқ таълими вазирлиги бўйича 22,1 триллион сўмни ташкил этган. Жорий йилда Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигига 4,1 триллион сўм, Халқ таълими вазирлигига 25,8 триллион сўм ажратилади. 2021 йилда мактабларни интернет тармоғига улаш учун 98 миллиард сўм ажратилган бўлса, 2022 йилда 198 миллиард сўм сарфланади.
Ўзбекистоннинг халқаро таълим рейтингларидаги позицияси қандай бўлишидан қатъий назар, тизимда амалга оширилаётган ислоҳотлар халқаро экспертлар томонидан ижобий баҳоланмоқда. Ишонч билан тасдиқлаш мумкинки, Жаҳон банкининг умумий ўрта таълимни баҳолаш натижаларига кўра, 174 мамлакат ичида 474 балл билан 57-ўринни эгаллаган мамлакатда таълим сифати такомиллашиб, тизимни баҳолаш ва баҳолашни бошқариш салоҳияти халқаро стандартлар талаблари даражасида амалга оширилмоқда.
