Украина бўйича кескинликни юмшатиш учун дипломатик ҳаракатлар пайшанба куни кучайди — лекин Совуқ уруш давридан бери Россия ва Ғарб ўртасидаги энг катта хавфсизлик инқирози шароитида ҳар икки томоннинг ҳарбий маневрлари ҳам кучайди, деб ёзмоқда Euronews

Москвада Буюк Британиянинг бош дипломати россиялик ҳамкасби билан очиқчасига тўқнаш келди, бу уларнинг икки давлати ўртасидаги муносабатларнинг яхшиланиши ёки Украина масаласида ўсиш борлигидан дарак бермади.

Айни пайтда НАТО раҳбари Москвага мулоқотни янгилаш таклифини такрорлади. Бу минглаб рус аскарлари Украина яқинида ҳарбий кучларни кучайтириш доирасида Беларусда қўшма машғулотларни бошлаган пайтга тўғри келди.

Шунингдек, пайшанба куни Германия, Франция, Россия ва Украинанинг ташқи сиёсат бўйича маслаҳатчилари Берлинда “Норманд форматида” учрашиб, тинчликка эришиш борасидаги саъй-ҳаракатларнинг потенциал тикланишини ўрганиши керак эди.

Москва НАТОнинг шарқ томон кенгайишини тўхтатиши, Украина ва бошқа собиқ Совет давлатларининг аъзолигини истисно қилиши ва Европада ҳарбий жойлаштиришни бекор қилиши кафолатини истайди.

Россиянинг Белорусияга ва Украина билан чегарасига қўшинларини жойлаштириши, агар Россия ўз қўшнисига ҳужум қилса, Ғарб томонидан кўпроқ санксиялар қўлланилиши таҳдидига сабаб бўлди. Москва босқинни режалаштиришни рад этди.

Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров ва Буюк Британия ташқи ишлар вазири Лиз Трусс пайшанба куни тушдан кейин Москвада бўлиб ўтган учрашувдан сўнг ўзаро фикр алмашдилар.

Лавров уларнинг икки соатлик сессиясини жанжалли муҳокама сифатида баҳолади ва икки давлат ўртасидаги муносабатлар “кўп йиллардаги энг паст даражада” эканини айтди.

«Бизнинг суҳбатимиз соқовнинг кар билан суҳбати бўлганидан менинг ҳафсалам пир бўлди”, – деди у. «Тинглаётганга ўхшаймиз-у, лекин биз бир-биримизни эшитмаймиз.»

Кейин Лавров тез чиқиб кетди ва Труссни матбуот билан ёлғиз қолдирди.

Трусс жавобан у «албатта соқов эмаслигини» айтди.

«Мен Россияни Украинага бостириб киришдан тўхтатиб туриш билан бирга, мавжуд вазият бўйича Буюк Британиянинг нуқтаи назарини илгари сураман», деди у учрашув якунлари бўйича матбуот анжуманида.

Икки ўртадаги “жанговар” руҳдаги учрашув Россия президенти Владимир Путин ва унинг франциялик ҳамкасби Эммануел Макрон ўртасидаги беш соатлик дўстона учрашув сифатида қабул қилинган учрашувдан кескин фарқ қилди.

Баъзиларнинг фикрича, бу НАТО иттифоқчилари ўртасида ихтилофни йўқотиш стратегиясининг бир қисми бўлиши мумкин.

Россия пойтахтига икки кунлик ташриф билан келган Трусс Украинага ҳужум “катта оқибатларга олиб келиши ва жиддий харажатларга олиб келиши” ҳақида яна огоҳлантирди.

«Украина чегарасида 100 минг аскарни жойлаштириш Украинага таҳдид қилишдан бошқа нарса эмаслигини кўряпман. Агар Россия дипломатияга жиддий ёндашса, улар ўша қўшинларни кўчириши ва таҳдидлардан воз кечиши керак», – деди у қўшма хабарда. 

У Москвани Украина мустақиллиги ва суверенитетини ҳурмат қилиш мажбуриятини олган халқаро шартномаларга риоя қилишга чақирди.

Россия ташқи ишлар вазири Москва Ғарб маърузаларини қабул қилмаслигини айтди. “Мафкуравий ёндашувлар, ултиматумлар ва маънавият ҳеч қаерга олиб борувчи йўлдир”, – деди Лавров.

У Буюк Британиянинг Россия қўшинларини олиб чиқиб кетиш талабини ноўрин деб рад этди ва Шарқий Европада Британия ва НАТО қўшинларини кўпайтиришга ишора қилиб, Ғарб сиёсатчиларини ички сиёсий мақсадларда кескинликни кучайтиришда айблади.

Буюк Британия ташқи ишлар вазирининг мудофаа вазири ҳамроҳлигидаги ташрифи Буюк Британиянинг юқори даражадаги элчисининг тўрт йилдан ортиқ вақтдан бери Москвага қилган биринчи ташрифидир. Алоқалар, айниқса, 2018 йилнинг март ойида Англияда собиқ россиялик жосус Сергей Скрипалнинг заҳарланиши туфайли кескин кескинлашди.

Брюсселда НАТО Бош котиби Енс Столтенберг Россия ташқи ишлар вазирига йўллаган мактубида Россияга “дипломатик йўл топиш” бўйича мулоқотни давом эттириш таклифини такрорлаганини айтди.

Аммо у ҳарбий иттифоқ «ҳар бир давлатнинг ўз йўлини танлаш ҳуқуқи ва НАТОнинг барча иттифоқчиларни  ҳимоя қилиш қобилияти» каби асосий тамойилларга муроса қилмаслигини таъкидлади.

Британия Бош вазири Борис Жонсон НАТО раҳбари билан бирга чиқиш қилиб, «зарар жуда катта ва бу жуда хавфли лаҳзадир ва ҳар бир миллатни, ҳар бир катта ва кичик миллатни ҳимоя қиладиган қоидалар хавф остида», деди.

Кейинчалик Варшавага учган Жонсон чоршанба куни Буюк Британия Украинадаги кескинлик билан боғлиқ «гуманитар инқироз» юзага келган тақдирда қўшимча 1,000 аскарини жойлаштиришга тайёрлигини айтди.