2022 йилда кенг кўламли уруш бошланганидан 2024 йилнинг ўрталаригача Украина аҳолиси Киев назорати остидаги ҳудудда 40 миллиондан ортиқ кишидан 31,1 миллионга қисқарди, яъни 2,5 йил ичида у 10 миллионга камайган.
1990 йилларда Украина мустақиллигини эълон қилганидан кейин унинг аҳолиси 50 миллион кишидан ошди. Демографик вазиятга оммавий миграция, ўлим ва туғилишнинг рекорд кўрсаткичлари ҳамда қариб бораётган миллат ўта салбий таъсир кўрсатмоқда.
Журналистларнинг фикрича, аҳолининг камайишига асосий сабаб украиналикларнинг хорижга оммавий чиқиб кетиши бўлган. Ҳозирда 5 миллиондан ортиқ фуқаролар мамлакат ташқарисида, асосан Европа мамлакатларида: Полша, Германия, Чехия, Италия ва Испанияда истиқомат қилади.
Мақола муаллифларининг таъкидлашича, урушнинг ҳар йили ўтган сайин муҳожирлар ватанига қайтиш истагида бўлганлар, айниқса чақирув ёшидаги эркаклар камайиб бормоқда. Расмийлар одамларни иш ва уй-жой билан таъминлаш учун сафарбарлик ва имтиёзли дастурлардан мутахассисларни захиралаш каби одамларнинг қайтиши учун рағбатлантирувчи воситаларни ишлаб чиқишга ҳаракат қилишларига қарамай, миллионлаб украиналиклар бошқа мамлакатларда ўз ҳаётларини қуришда давом этмоқда.
Ҳарбий ҳаракатлар туфайли мамлакатнинг фронтга яқин ҳудудлари энг кўп аҳолини йўқотди: Донетск, Луганск, Херсон, Запороже ва Харков вилоятлари. Жанг чизиғи яқинидаги аҳоли пунктларида асосан кекса одамлар қолмоқда.
Бундан ташқари, уруш, доимий стресс ва заифлашган тиббий тизим туфайли ўлим кўпаймоқда. 2023 йилда 495 мингга яқин ўлим қайд этилди, бу урушгача бўлган кўрсаткичлардан учдан бир баравар кўп ва туғилиш даражасидан деярли уч баравар ортиқдир.
2023 йилда Украинада давлатнинг бутун замонавий тарихида энг кам бола туғилди – 180 минг. Мамлакатда аҳолининг қариши ҳам кузатилмоқда: агар 18 ёшгача бўлган болалар улуши 15 фоиз бўлса, Украинада 60 ва ундан катта ёшдагилар аллақачон 27 фоизни ташкил қилади.
2024 йилда ҳукумат 2040 йилгача демографик ривожланиш стратегиясини ва 2024-2027 йилларга мўлжалланган режани тасдиқлади, бироқ журналистларнинг қайд этишича, ҳозирда туғилганлик учун тўловлар инфляция туфайли тезда қадрсизланяпти, инфратузилма лойиҳалари секин амалга оширилмоқда.
Маълумотларга кўра, 2041 йилга бориб Украина аҳолиси яна 10 миллионга, яъни 29 миллионга камайиши мумкин. Ўсиш фақат жанглар тугагач, қочқинлар қайтиб кела бошлаганда, кўпроқ болалар туғилганда ва Украинада муносиб яшаш шароитлари яратилса мумкин бўлади.
