Америкалик миллиадер ва филантроп Билл Гейтс Би-Би-Си билан суҳбатда коронавирусга қарши вакцина бир ярим йилдан сўнг тайёр бўлиши мумкинлигини билдирди, унингча, препаратни дунёга оммавий ишлаб чиқарилиши учун одатий  хавфсизликка текшириш жараёнларини бироз юмшатишга тўғри келади.

“Маълум келишувлар лозим-деди Гейтс- Бизда ҳар доимги  вазиятга қараганда хавфсизликка синаш кам бўлади. Бундан ташқари, ҳукуматлар компанияларни масъулиятдан холи  этиб, уларга “Иш учун, олға” дея даъват қила олишлари керак, чунки одатий қоидалар бўйича  буни амалга оширишга вақт йўқ.”

Март ойининг ўртасида Би-Би-Сининг тиббиёт масалалари бўйича мухбири Жеймс Галлахер олимлар вакцинанинг бир қанча хилларини ишлаб чиққани ҳақида хабар берган  ва улар ҳозирда жониворларда синаб кўрилмоқда. Агар тест  муваффақиятли ўтса, унда кейинги босқич – уларни инсонларда синаш шу йилнинг ўзидаёқ бошланади.

Олимлар жонбозлигини бир далил,   дунёда бир неча хил кўринишдаги коранавирус  бор бўлиши эҳтимоли  мураккаблаштирмоқда. Бир вақтнинг ўзида британиялик коронавирус бўйича етакчи олим Жереми Ферарнинг маълум қилишича, Covid-19 касали билан оғриб бўлган беморлар таҳлилида вируснинг иккинчи марта учраётгани вакцина ишлаб чиқишни оғирлаштиради. Унинг сўзларига кўра,  бу Жанубий Кореяда 100 га яқин беморда қайд этилган, вирус қонда фаол қоляптими  ёки одамлар касалликни қайта юқтиряптими, олимлар буни тушуниб етишмаган.

Microsoft компанияси асосчисига тегишли хайрия жамғармаси Covid-19 га қарши вакцина ишлаб чиқишни молиялаштираётганлардан бири саналади. Гейтснинг сўзларига қараганда, фақат касалликдан эмлаш чораси пандемиягача бўлган ҳаёт тарзига қайтара олади.

“Ёмон баҳолар”

Йирик пандемия содир бўлиши мумкинлиги ҳақида аллақачон огоҳлантириш билан чиққан Билл Гейтс, шунингдек, янги вакцина тайёрланиш учун етарли маблағ ажратилмаётгани ҳақида фикр билдирди.Унга кўра, гарчанд янги коронавирусга қарши кураш урушга қиёсланса-да  хавфсизлик учун  жуда ҳам кўп пул сарфланмоқда.

“Ўз даврида мен ва бошқа экспертлар пандемия инсоният қачонлардир ҳали дуч келмаган улкан фалокат бўлишини айтгандик-дейди Гейтс.-2015 йили Янги Англиядаги нутқим чоғида бу ҳақда гапиргандим. Демак, барчамиз ўтмишга боқиб, етарли маблағ ажратмаганимизга ўксинамиз, ташхисни қисқа муддат ичида қўйишга қурбимиз етиши, зарур дори-дармон, вакцина ва анжомлар бўлиши мумкин эди.”

“Биз эпидемиядан ҳимояланишни молиялай олмадик. Тўғри, эпидемияга тайёрлик борасидаги инновациялар Коалицияси(CEPI) туздик, бироқ бу қилишимиз мумкин  бўлган ишларнинг 5 фоизинигина ташкил этади.”

“Вақт ўтиши мобайнида ҳаммасини кузатамиз ва бунда жуда кам мамлакатлар “аъло” баҳони олади, чунки кўпчилик биз бунга тайёр эмасдик қабилида қарашга уриняпти, баён қилди компания асосчиси. -Ҳеч ким бунга тайёр эмасди, нима бўлиши мумкинлиги ҳақида ўйлаб кўришга ҳам ботинмаган. Натижада соғлиқни сақлаш соҳаси ва иқтисодий сиёсат мавҳум ҳудуд ичида қолди.”

Март ойининг ўртасида АҚШда қоронавирусга қарши вакцина кўнгиллиларда илк синовдан ўтгани  маълум қилинганди. Бу вакцина АҚШ соғлиқни сақлаш Миллий институти тарафидан молиялаштириляпти. Бироқ, экспертларнинг башорат қилишларича, бу синовлар муваффақиятли ўтган тақдирда ҳам, вакцинанинг барчага етиб боришига яна бир ярим йил керак.