Ҳалокат ҳақидаги халқаро сигнал бўлмиш «SOS» бундан роппа-роса 100 йил аввал пайдо бўлган.
1908 йил 1 июлда у денгиз кемалари учун универсал ёрдамга чақирув сигнали сифатида тасдиқланган.
Ҳозирда технологиялар анча илгарилаб кетган бўлса-да, ўтмишда айнан мана шу хабар – Морзе алифбоси бўйича нуқта ва тиреларнинг оддий кетма-кетлиги кўплаб инсонларнинг ҳаётини сақлаб қолган.
Вақт ўтиши билан бу ҳарфлар билан боғлиқ турли уйдирмалар ҳам пайдо бўла бошлади. Улардан энг кенг тарқалгани – «SOS» ҳарфлар бирикмасининг «Save Our Souls» – «Бизнинг жонимизни қутқаринг» дея кенгайтирилиши»дир. Аслида эса «SOS» – шунчаки тасодифан танланган, эслаб қолишга ва айтишга қулай бўлган ҳарфлар кетма-кетлигидир. Бу гап ўзи «SOS» сигнал сифатида қабул қилинганидан кейин пайдо бўлган ва бэкроним – қисқартма деб тушуниладиган сўз ҳисобланади.
«SOS»дан олдинги «CQD» сигнали ҳам бэкроним эди, уни ҳам турлича талқинлар билан «ёйиб тушунишган»: «Come Quick, Danger!» («Тезроқ буёққа, хавф бор!»), «Come Quick – Drowning!» («Тезроқ буёққа, чўкяпмиз!») ёки ҳатто «Come Quick, Dammit!» («Тезроқ буёққа, жин урсин!») деб ҳам изоҳлашган.
Бундай ҳеч бир маъно англатмайдиган ҳарфлар кетма-кетлигининг сигнал тарзида белгиланиши сабаби бошқа ёқда. Гап шундаки, бир замонлар радиотўлқинлар орқали овозларни юбориш имкони бўлмаган, фақат телеграмма сифатидаги сигналлар юборилган. Ҳалокатга учраган денгизчиларга эса шошилинчда тезроқ юбориш мумкин бўлган стандарт воситалар – Морзе алфавити сигналлари керак бўлган. Аммо «CQD» сигналини кишилар турлича шарҳлай бошлагач, бу сигнал Морзе алифбосида оддий ва эсда қоларли тарзда (учта нуқта, учта тире, учта нуқта) ёзиладиган бошқа сигнал – «SOS» сўзига алмаштирилди.
Янги ёрдам сўраш сигнали кўп ўтмай ўз самарасини берди – орадан бир йил ўтиб «Cunard SS Slavonia» компаниясининг лайнери Азор ороллари ёнида чўка бошлади. «SOS» сигнали юборилиши натижасида бу фалокатда бирор киши ҳалок бўлмади.
Бироқ бу сигнал «Титаник» фожиасидан сўнггина тўлақонли эътироф этилди. 1912 йилда айсберг билан тўқнашгач, унинг радиооператорлари ҳар иккала – эски сигнал бўлмиш «CQD»ни ҳам, янгиси – «SOS»ни ҳам юбора бошлаганлар. Лекин ҳалокат жойига яқин сузаётган айрим кемалар командаси буни қабул қилсалар-да, нотўғри тушунишган, яъни «Титаник»дагилар шунчаки ўйин қилишяпти, деган хаёлга боришган. Тез орада аччиқ ҳақиқат маълум бўлиши билан бирга, шартли сигналлардан фойдаланишда умумий универсал тизим керак эканлиги ҳам эътироф этилди. Тақдир ҳазилини қарангки, «чўкмас» дея таърифланган «Титаник»да ҳалок бўлган бир ярим минг нафар йўловчи орасида илк симсиз телеграф радиооператори Жек Филлипс ҳам бўлган экан!
