ЖАМИЯТ МУЛОҲАЗА

Тил тишлаб туролмайман

Сўнгги кунларда ижтимоий тармоқларда она тили дарсларининг қисқаришига турли кишиларнинг турфа муносабатларини ўқияпмиз. Ҳар хил соҳа вакилларининг мақсади ва фикрлари турфа хил, аммо қувонарлиси, уларнинг муносабатида якдиллик бор.

Она тили дарсларини қисқартириш фанни соддалаштириш учун мақбул ечим эмаслигини таъкидлаётган зиёлилар, воқеликни тилимизга сиёсий хуруж сифатида баҳолаётган жамоатчилик вакиллари, фарзанди камолотини ўйлаб хавотирланаётган ота-оналар ва, ниҳоят, дарслари камайиб кетаётганидан зорланаётган ўқитувчилар…

Баъзан ўқувчилар ўз нутқида русча сўзлар аралаштирганини кўриб қолсам, беқасам тўн билан шляпа кийган одам ҳақида фикрини сўрайманда, ўзининг худди шу аҳволда эканини айтиб уялтираман. Тилимиздаги бу қусур мустамлака асорати, қулликдан нишона эканини тушунтираман. Хўш, ўқитувчининг ози шундай гапирса-чи? Ёшлигимизда онамнинг товуқларни катакка муттасил 5-6 кун қамаб қўйсанг, кейин очиқ қолдирсанг ҳам кириб келаверади, деганлари эсимда. Шўро ҳукуматининг мақсадли сиёсати туфайли тилимиз чалажон қиёфага кириб қолди. Рус тилини давлат тили деб эълон қилиш ҳақидаги айрим зиёлиларнинг иддаоларини эса ҳалиги товуқларнинг аҳволига ўхшатаман. Aтрофга назар ташласангиз, соф ўзбекча “бўйинбоғ” ўрнида “галстук”, “симёғоч” ўрнида “столба”, “чизғич” ўрнида “линейка” каби сўзларни фаол қўллайдиган, бошқа тилдаги сўзларни аралаштирганини пайқамайдиган, мабодо айтиб қолсангиз, сизга ажабланиб қарайдиган ҳамюртларимиз, ҳатто устозларимиз ҳам талайгина. Бугунги раҳбарларга таълим берган ҳам ўз тилида чала ярим гапирадиган ёхуд шу кабиларга жим қараб туриб имкон яратадиган сиз-у биз каби устозлар-ку, ахир! Кўпчилиги рус мактабларида таҳсил олган бўлсалар ҳам ажабланмайман. Бугун жим туришга ҳеч биримизнинг ҳаққимиз йўқ. Миллат кишиси сифатида она тилимизга эътибор масаласига жиддий аҳамият қаратаётган, муносабат билдираётган юртдошларимизга таҳсин айтган ҳолда она тили фани ўқитилишининг қисқартирилишига оқибат сифатида фақатгина дарсларининг камайишини кўраётган устозларимизни миллат манфаати ҳақида қайғуришга даъват қилмоқчиман. Фарзандингиз уйдан пул ўмарса, пулингизга ачинасизми ёки маънавияти зил кетган болангизгами? Воқеликнинг катта оқибатлари турганда кичиги атрофида ўралашишга не ҳожат?! Зеро, барча замонларда моддиятдан маънавиятни устун қўйган халқ музаффардир.

 Зебунисо ЖУМAЕВA,

Қумқўрғон туманидаги 11-AФЧЎИМИ она тили ва адабиёт фани ўқитувчиси

 

LEAVE A RESPONSE

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan