Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) маълумотларига кўра, ҳар йили дунё миқёсида 370 мингдан зиёд аёлларда бачадон бўйни саратони қайд этилади, шулардан 190 минг нафари ушбу касаллик оқибатида вафот этади. Ўзбекистонда аёлларда учрайдиган бачадон бўйни саратонининг олдини олишга йўналтирилган Одам папилломаси вирусига қарши вакцина жорий қилинмокда.
Бачадон бўйни саратони мамлакатимизда энг кўп учрайдиган саратон касалликлари орасида иккинчи ўринда туради. Касалликлар ичида хавфлилик кўрсаткичи бўйича эса бачадон бўйни саратони барча ёшдаги аёллар ўртасида кўкрак бези ва ошқозон саратони хасталикларидан кейин учинчи ўринда, шунингдек, туғиш ёшидаги аёллар орасида ўлим кўрсаткичи бўйича иккинчи ўринни эгаллайди.
Папиллома вируси касалликларининг олдини олишда самарадорлиги юқори ва хавфсиз бўлган одам папилломаси вируси вакцинаси билан эмлаш орқали бачадон бўйни саратони билан касалланишнинг камайишига эришиш мумкин.
«2006 йилдан бошлаб қизлар дунё микёсида ОПВга қарши вакцина билан эмланади”, — дейди ЖССТнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси масъул ходими Камола Сафаева. – Юздан ортиқ мамлакат ундан фойдаланиш учун рухсат олган, улардан 74 таси вакцинани ўзининг миллий эмлаш календарига киритган. Кўп йиллик ўрганишлар вакцинанинг самараси 10 йилдан ортиқ эканини кўрсатмокда. Кўпчиликни вакцина қизларнинг репродуктив фаолиятига салбий таъсир кўрсатмайдими, деган савол қизиқтириши табиий. Жаҳонда ўтказилган тажрибалардан маълум бўлишича, ушбу вакцина қизларни нафақат бачадон бўйни саратонидан химоялайди, балки уларнинг соғлигини янада мустаҳкамлайди.
«Миллий эмлаш календари бўйича юртимизда болалар давлат ҳисобидан 12 та бошқариладиган инфекцияга қарши профилактик эмланади, уларни қўллаш эвазига кўп йиллардан буён қатор касалликларнинг олди олиняпти”, — дейди Соғликни сақлаш вазирлиги Санитария-эпидемиология назорати бош бошқармаси бошлиғи ўринбосари Дилором Турсунова. — ОПВга қарши вакцинанинг жорий қилиниши эса бачадон бўйни саратони касаллигининг олдини олишга хизмат қилади. Жойларда Глобал вакцина ва иммунизация альянси ёрдамида кўрилаётган музлатгичли омборларда вакциналар сифатли сақланади ва тарқатилади. Вакциналар жорий йилнинг биринчи ярмида юртимизга олиб келина бошлайди ва октябрь ойидан бошлаб 400 минг нафарга яқин 9 ёшли қизлар мактабларда ва тиббиётнинг бирламчи бўғинларида эмланади.
Матлуба Нигматуллаева
