Ҳужжатни тасдиқлашнинг асосий элементларидан бири бу имзодир. Ҳужжатларни рақамлаштириш билан биргаликда электрон рақамли имзо (ЭРИ) яратилди. Бу анъанавий имзонинг муқобил варианти бўлиб, электрон ҳужжатларни имзолаш ва ҳақиқийлигини текширишда шахсни тасдиқлаш учун ишлатилади. ЭРИ вақт ва пулни сезиларли даражада тежайди ҳамда икки йил муддатга берилади.
ЭРИ давлат хизматларининг барча турларига масофадан киришни таъминлайди ва ҳужжатларнинг ҳақиқийлига кафолат бўлиб хизмат қилади ҳамда қалбакилаштиришдан ҳимоя қилади.
ЭРИ қандай олинади?
ЭРИни учта усулда олиш мумкин:
- давлат хизматлари марказида;
- масофадан (онлайн):
- ягона интерактив давлат хизматлари порталида[1];
- Эри рўйхатга олиш марказининг расмий веб- сайтида – e-imzo.uz.
ЭРИ рўйхатга олиш марказининг расмий веб-сайтида электрон имзо олиш бўйича кўрсатмалар[2]
ЭРИ олишни истаган юридик ёки жисмоний шахслар Давлат солиқ қўмитаси рўйхатга олиш марказининг расмий веб-сайтидаги давлат хизматидан фойдаланишлари мумкин https://e-imzo.uz.
1-қадам
e-imzo.uz cайтига киринг ва онлайн-аризани тўлдиринг.
Онлайн шаклда сиз «юридик шахс» ёки «жисмоний шахс» мақомларидан бирини танлашингиз керак.
Жисмоний шахс тегишли ойнада 14 хонали ЖШШИРни киритади.
Маълумот учун: ЖШШИР – бу 14 та рақамдан иборат ва ўзгартирилиши мумкин бўлмаган ягона рақам. У паспортда кўрсатилган ва жинсий индекс, туғилган сана, шаҳар коди, фуқаронинг серия рақами, шунингдек, назорат рақамини ўз ичига олади.
2-қадам
Кейин мобиль телефон рақами киритилади, у аризачининг номидан рўйхатдан ўтказилган бўлиши керак. Онлайн-аризани тўлдиргандан сўнг, кўрсатилган телефон рақамига СМС-хабар шаклида тасдиқлаш коди юборилади. Сиз ушбу кодни киритишингиз ҳамда ариза ва телефон рақамини тасдиқлашингиз керак.
3-қадам
Кейин бошқа бир шакл пайдо бўлади. Бу ерда шахсий калит ва парол яратилади.
Ариза берувчи паспорт нусхасини ва файлни – паспорт саҳифаси очилган фотосуратини илова қилиши керак.
Маълумот учун: илова қилинган фотосуратдаги аризачининг тасвири аниқ, очиқ фонда, тўлиқ юз кўриниши ва паспортнинг асосий саҳифасидаги матн тушунарли бўлиши керак. Суратнинг ҳажми 5 МБ дан ошмаслиги керак.
Барча майдонларни тўлдиргандан сўнг, «pfx файлини яратинг ва давом этинг» тугмасини босинг. Ушбу шаклда кўрсатилган ЭРИ калитининг паролини унутманг.
Шундан сўнг, тизим киритилган маълумотлар асосида электрон анкета яратади. Сўровномани диққат билан ўқинг ва агар рози бўлсангиз, «сўров юбориш» тугмасини босинг.
Шу билан онлайн аризани тўлдириш босқичи якунланади.
Маълумот учун: ЭРИ бериш учун тўлов жисмоний шахслар учун ҳисобланган базавий қийматнинг 7% ва юридик шахслар учун 10% ни ташкил қилади. Тўловни 8 соат ичида исталган усулда амалга ошириш мумкин: Click, PayMe ёки Paynet орқали. Шундан сўнг сиз ўзингизнинг аризангизни веб-сайтда топишингиз ва чоп этишингиз мумкин.
Тақдим этилган сўровнома Давлат хизматлари маркази оператори томонидан олинганидан кейин 1 иш куни ичида кўриб чиқилади.
Онлайн ариза ҳолатини қандай текшириш мумкин?
Анкета ҳолатини кўриш учун https://e-imzo.uz веб-сайтидаги «иловани топиш» ёрлиғига ўтинг. ЭРИ сертификатини беришда ижобий қарор қабул қилинганда, аризачига кўрсатилган мобиль телефонга СМС-хабар юборилади.
Ариза берувчи «аризани топиш» ёрлиғига ўтиши ва электрон сертификат олинганлигини тасдиқлаши керак. «Тасдиқлаш» тугмачасини босгандан сўнг, аризачи илгари кўрсатилган дискдаги DSKEYS папкасида сақланадиган шахсий калит эгасига айланади. Энди ЭРИ калитидан барча давлат ва интерактив хизматларда фойдаланиш мумкин.
Ариза кўриб чиқилаётган пайтда маълум бир сабабларга кўра рад этилиши ҳам мумкин.
Электрон имзодан қандай фойдаланиш керак?
Сертификатни юклаб олиб, калитни сақлаганингиздан сўнг, ЭРИдан фойдаланиб ҳамда калит паролини киритган ҳолда my.gov.uz сайтидаги шахсий кабинетингизга киришингиз керак.
my.gov.uz веб-сайтидан ташқари, ЭРИ my.soliq.uz, stat.uz, faktura.soliq.uz, fo.birdarcha.uz, shop.uzex.uz ва бошқа веб-сайтларида ҳам ишлатилиши мумкин.
ЭРИнинг мавжудлиги давлат хизматларидан онлайн фойдаланиш имконини беради. Хусусан, жисмоний шахслар иш ҳақини тасдиқлаш тўғрисидаги архив маълумотномаларини, бола туғилганда бериладиган бир марталик нафақани, пенсия ва унинг миқдори тўғрисидаги гувоҳномаларни олишлари, болаларни давлат мактабгача таълим муассасасига қабул қилиш учун электрон ариза беришлари, божхона тўловлари бўйича таққослама далолатномани олишлари ва бошқа хизматлардан фойдаланишлари мумкин.
Бизнесда корхоналарнинг мансабдор шахслари, якка тартибдаги тадбиркорлар ва юридик шахслар электрон рақамли имзодан фойдаланишлари мумкин.
Нуриддин Ашуров, Термиз шахар адлия бўлими давлат хизматлари маркази директори
