Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги “Миллий тикланиш” демократик партияси фракциясининг навбатдаги йиғилиши бўлиб ўтди. Унда депутатлар бир қатор қонун лойиҳаларини муҳокама қилдилар.
“Ўзбекистон Республикасининг Оила кодексига ўзгартишлар киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси қизғин муҳокамаларга сабаб бўлди. Таъкидланганидек, ушбу қонун лойиҳаси никоҳ қайд этишни такомиллаштириш, коррупциянинг олдини олиш, никоҳланувчиларга қулайликлар яратиш, ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида ишлаб чиқилган.
Маълумки, Оила кодексида никоҳланувчилар ФҲДЁга ариза берганидан бир ой ўтганидан сўнг никоҳни расмийлаштириш белгиланган. Бунинг учун улар мажбурий тиббий кўрикдан ўтиши шарт. Аммо ҳозирда белгиланган муддат ўтмасдан никоҳланиш ҳолатлари кўпаймоқда. Масалан, 2021 йилда қайд этилган 305 мингта никоҳнинг 50 мингга яқини бир ой ўтмасдан қайд этилган.
Тўғри, алоҳида ҳолатларда никоҳга рухсат берилиши мумкин. Жумладан, ўтган йили 22 мингдан ортиқ ҳолатда ҳомиладорлик, 14 мингдан ортиқ ҳолатда бола туғилгани ҳамда 12 мингдан ортиқ ҳолатда касаллик ва хизмат сафарлари сабаб белгиланган бир ой муддат қисқартирилган. Бироқ кейинги пайтларда бу муддатни сохта ҳужжатлар билан қисқартириш ҳолатлари кўпаймоқда ва бу коррупцияга сабаб бўляпти. Ўтган йили сохта ҳужжатлар билан иш кўрган ФҲДЁ органлари раҳбарларининг 60 нафардан ортиғи интизомий жавобгарликка тортилган.
Маълумотларга қараганда, ҳатто бир ой муддатни кутишни хоҳламаган айрим никоҳланувчилар шаърий никоҳдан ўтиб, фарзанди туғилганидан кейингина ФҲДЁга мурожаат қилмоқда. Оқибатда бу болага оталик белгилаш ҳолатларининг ортишига сабаб бўлаётир. 2020 йилда 49 мингдан ортиқ шундай ҳолат кузатиган бўлса, ўтган йили бу рақам 56 мингтани ташкил қилди.
Юқоридагиларни инобатга олиб, ушбу қонун лойиҳаси билан бир ойлик муддат бекор қилинмоқда. Яъни, никоҳланувчилар тиббий кўрикдан сўнг исталган кунда никоҳдан ўтиши мумкинлиги белгиланмоқда. Фақат никоҳланувчи шахслар 50 ёшдан ошган бўлса, шунингдек, аёл ҳомиладор ёки бола туғилган бўлса, тиббий кўрикдан ўтиш ихтиёрий ҳисобланади.
