Россия ҳарбийлари Украинанинг Полъша чегараси яқинидаги базасига ҳужум қилди ва бу мамлакатнинг  бошқа жойларида жанглар авж олишига сабаб бўлди. Вазиятнинг борган сари ёмонлашуви Душанба куни Украинадаги урушни тугатиш бўйича дипломатик саъй-ҳаракатларни  кучайишига асосий туртки бўлди, деб ёзмоқда Reuters агентлиги.

Украина ва Россия музокарачилари ва ниҳоят икки томон учун ҳам маъқул келадиган келишувни имзоласа, ҳеч бир гуноҳи бўлмаган одамларнинг ўлиб кетишини олдини олган бўлар эди.

Польша чегарасидан атиги 15 миля (25 км) узоқликда жойлашган ва  бир неча кун олдин НАТО ҳарбий инструкторлари келиб тушган Украинанинг Яворив тинчликпарварлик ва хавфсизлик халқаро марказига Россия ракеталарининг зарбаси келиб тушди, натижада 35 киши ҳалок бўлди ва 134 киши яраланди. Бу ҳақда Украина расмийси якшанба куни маълум қилган.

Россия Мудофаа вазирлиги 180 га яқин “хорижий ёлланма аскарлар” ва кўп сонли хорижий қуроллар йўқ қилинганини маълум қилди.  Reuters ҳар икки томон хабар қилган қурбонлар ҳақидаги маълумотни мустақил равишда тасдиқлай олмади.

Айтиш жоизки, Россия президенти Владимир Путин Украинани хавфли миллатчилар ва нацистлардан тозалаш учун махсус ҳарбий операцияни бошлаган 24 февралдан бери минглаб одамлар ҳалок бўлди.

Воқеани кузатвчиларидан бири бўлган ва бир неча ҳафта давомида Россиянинг Украина чегараларидаги ҳаракатларини кузатган Қўшма Штатлар буни олдиндан ўйланган, асоссиз ва ноқонуний ҳаракат деб баҳоламоқда.

Оқ уйнинг хабар беришича, АҚШ президенти Жо Байден ва франциялик Эммануэль Макрон телефон орқали  бўлган суҳбатда Россияни босқин учун жавобгарликка тортиш мажбуриятини таъкидлаган.

АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен ва унинг украиналик ҳамкасби Дмитри Кулеба Россия босқинини тўхтатиш бўйича дипломатик саъй-ҳаракатларни  муҳокама қилган.

Дам олиш кунлари икки қарама-қарши давлат ўртасида содир бўлган ўзаро музокаралар урушга барҳам бериш учун катта қадам бўлди.

Украиналик  музокарачи Микҳаило Подоляк интернетда эълон қилган видео мурожаатида шундай деди: Россия ҳукумати бизга нисбатан позитив бўла бошлади. Ўйлайманки, биз бир неча кун ичида том маънода қандайдир натижаларга эришамиз.

Музокараларда қатнашаётган россиялик делегат Леонид Слуцкийга иқтибос келтирган ҳолда РИА ахборот агентлигининг айтишича, улар сезиларли ютуқларга эришган ва делегациялар тез орада келишув лойиҳаларига эришиши мумкин.

Украина видео орқали музокаралар Киев вақти билан 10:30 (ГМТ 08.30) да бошланиши кераклигини айтди. Иккала томон ҳам музокарада айнан нима ўртага ташланишини  айтмади. Икки томон ўртасида ўтган душанба куни Беларусда бўлиб ўтган уч раунд музокаралар асосан гуманитар масалаларга бағишланган эди.

Украина президенти Владимир Зеленский мамлакатлар делегациялари ҳар куни видео ҳавола орқали гаплашаётганини ва унинг музокарачиларининг аниқ мақсади Путин билан учрашиш учун “ҳамма нарсани қилиш” эканини айтди.

«Биз яна бироз сабру қаноат кўрсатиб, ҳамма қийинчиликларга  чидашимиз керак. Биз курашишимиз керак. Ва сўнгида биз, албатта, ғалаба қозонамиз», деди Зеленский ўтган тундаги видео нутқида.

Можаро кенгайиб кетиши ва НАТОга чўзилиши мумкинлигидан қўрқувга учраган жаҳон молиявий бозорлари тинчлик музокараларида муваффақиятга эришиш умидида бирлашди. Қимматли қоғозлар кўтарилди, нефть нархи эса сўнгги пайтларда ўзининг тарихий чўққисига етиб улгурди.

Жанглар ва санкциялар туфайли энергия нархининг ошиши ва таъминот занжирларининг узилиши бутун дунё бўйлаб инфляция босимини кучайтирди.

Россиянинг кўмир ва ўғитлар қироли Андрей Мельниченконинг айтишича, ғалла етиштиришнинг етакчи мамлакати бўлган Украинадаги уруш тўхтатилиши керак, акс ҳолда ўғит нархи кўплаб фермерлар учун жуда юқори бўлгани сабабли глобал озиқ-овқат инқирози юз беради.

«Биз гувоҳ бўлаётган  Украинадаги воқеалар ҳақиқатан ҳам фожиали. Биз зудлик билан тинчлик чораларини кўришимиз керак», деди Мельниченко Reuters агентлигига.

Ғарб Путинни йўналишини ўзгартиришга мажбурлаш мақсадида россиялик ишбилармонларга, жумладан, Европа Иттифоқининг Мельниченкога нисбатан санкциялари давлат активларини музлатиб қўйди ва Россия корпоратив секторининг кўп қисмини глобал иқтисодиётдан узиб қўйди.

Россия Молия вазирлиги душанба куни хорижий валютадаги қарзни тўлашнинг вақтинчалик тартибини маъқуллаганини, бироқ агар санкциялар банкларнинг чиқарилган валютадаги қарзларини тўлашига тўсқинлик қиладиган бўлса, тўловлар рублда амалга оширилиши ҳақида огоҳлантирди.

Шунингдек, АҚШ расмийларини хавотирга туширган нарса шуки, Россия Хитойдан ҳарбий қуроллар сўраб улгурди ва бу АҚШнинг  Украина кучларига ўз мамлакатини ҳимоя қилишда ёрдам бериш ҳаракатларига путур етказиши мумкин. 

Айни пайтда АҚШ миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Жейк Салливан, агар Пекин Москвага санкциялардан четга чиқишга ёрдам берса, бу жиддий оқибатларга олиб келишидан огоҳлантирди. Салливан Душанба куни Римда Хитойнинг бош дипломати Янг Жиечи билан учрашиши керак.

Хитойнинг Вашингтондаги элчихонаси матбуот котиби Лиу Пенгю, Россиянинг ҳарбий ёрдам сўрагани ҳақидаги саволга, «Мени бу сўровдан хабарим йўқ” деб жавоб берди.

Унинг сўзларига кўра, Хитой Украинадаги мавжуд вазиятни “хавотирга солувчи” деб топди ва “Биз инқирозни тинч йўл билан ҳал қилишга ёрдам берадиган барча саъй-ҳаракатларни олдин ҳам қўллаб-қувватлаганмиз ва бундан кейин ҳам қўллаб-қувватлаймиз”, деб қўшимча қилди.

Украинанинг кўплаб шаҳар ва вилоятларида, жумладан, Киев, Львов, Одесса, Ивано-Франкивск ва Черкасида тонг отгунча ҳаво ҳужуми сиреналари янгради.

Украина расмийларининг айтишича, шаҳарни эгаллаб олишга уринаётган Россия кучларидан ҳали қочиб улгурмаган 2 миллион киши учун Пойтахтда икки ҳафталик озиқ-овқат жамғарилмоқда.

Олдинроқ Киев шимоли-ғарбидаги Ирпен шаҳрида америкалик журналист рус кучлари томонидан отиб ўлдирилганлиги, яна бир журналист яралангани вилоят полицияси бошлиғи томонидан айтилган эди.

Британия мудофаа вазирлиги Россия ҳарбий-денгиз кучлари Украинанинг Қора денгиз соҳилларида узоқдан блокада ўрнатганини ва бу мамлакатни халқаро денгиз савдосидан ажратиб қўйганини айтди.

Украина шарқида рус қўшинлари жанубдаги Мариуполь порти ва шимолдаги иккинчи шаҳар Харковдан олдинга ўтаётган Украина кучларини қуршаб олишга ҳаракат қилмоқда, дея қўшимча қилди у.

Рус ҳарбийларининг ҳужуми туфайли 2,5 миллиондан ортиқ одам Украина чегаралари орқали қочиб кетган, юз минглаб одамлар эса қамалда қолган шаҳарларда қолиб кетган.

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг хабар қилишича, уруш бошланганидан бери  тинч аҳоли вакилларидан камида 596 киши ҳалок бўлган ва қурбонлар сони  Мариуполь каби жойларда ўлимни тасдиқлаш қийин бўлганлиги учун бундан ҳам  анча юқори бўлиши мумкин.

Уруш  бошланганидан бери 2187 нафар одам  ўлганини Мариуполь шаҳар кенгаши вакили  айтган лекин, Reuters буни мустақил равишда  тасдиқлай олмаган.

Аммо Россия ҳукумати тинч аҳолини ўққа тутаётганини рад этиб келмоқда. У Украина ҳукуматини  ўраб олинган шаҳарлардан тинч аҳолини эвакуация қилиш бўйича муваффақиятсиз ҳаракат қилишда айбламоқда. Айни пайтда Украина ва унинг Ғарб иттифоқчилари ҳам бу каби айбловларга шунчаки бош силкимоқда.