СNN: Дунёдаги энг катта самолёт Антонов АН-225 Россиянинг Украинага бостириб кириши пайтида вайрон қилинган, Украина расмийларига кўра, у деярли диний мақомга эга бўлган авиация оламида хавотир ва қайғу уйғотган.

«Мрия» ёки украинча «туш» деб номланган улкан самолёт руслар томонидан ҳужумга учрагач, Киев яқинидаги аэродромда тўхтаб қолган эди, Украина расмийлари самолётни қайтадан таъмирлашини айтди.

«Россия бизнинг «Мрия»мизни йўқ қилган бўлиши мумкин. Лекин улар ҳеч қачон бизнинг кучли, эркин ва демократик Европа давлати ҳақидаги орзуйимизни йўқ қила олмайди. Биз ғалаба қозонамиз!» Бу ҳақда Украина ташқи ишлар вазири Дмитрий Кулеба Твиттеръда ёзди.

Самолёт ҳалокатга учраганини мустақил тасдиқлаганича йўқ. Антонов компаниясининг хабарида айтилишича, у мутахассислар томонидан текширилмагунига қадар самолётнинг “техник ҳолатини” айта олмайди.

Антоновни бошқарадиган Украина давлат мудофаа компанияси «Укроборонпром» якшанба куни ҳаво кемаси вайрон қилингани, аммо Россия ҳисобидан қайта тикланиши ҳақида баёнот берди – бу харажат 3 миллиард долларни ташкил этди.
“Реставрация 3 миллиард доллардан ортиқ ва беш йилдан ортиқ давом этиши тахмин қилинмоқда”, — дейилади хабарда. Бизнинг вазифамиз Украина авиацияси ва ҳаво юклари секторига қасддан зарар етказган Россия Федерацияси томонидан бу харажатлар қопланишини таъминлашдан иборат.

Кейинчалик компания баёнотида самолёт 24 февраль куни Киев яқинида ерда бўлиб, техник хизмат кўрсатаётганини айтди.

“Антонов авиакомпанияси директорининг сўзларига кўра, двигателлардан бири таъмирлаш учун демонтаж қилинган ва тегишли буйруқлар берилган бўлсада, ўша куни самолёт уча олмаган”, — дейилади хабарда.

Maxar Technologies сунъий йўлдош тасвирлари АН-225 сақланадиган Ҳостомел авиабазасидаги ангарнинг бир қисмига жиддий зарар етказилганини кўрсатади.
Россия кучлари жума куни АН-225 жойлашган Хостомел аэродромини эгаллаб олганини даъво қилди. СNN телеканалининг ўша ердаги гуруҳи Россия ҳаво-десант қўшинларининг позицияларни эгаллаб олганига гувоҳ бўлди.

Maxar Technologies компаниясининг сунъий йўлдош суратлари АН-225 сақланадиган ангарнинг бир қисмига жиддий зарар етганини кўрсатди.

Шу билан бирга, НАСАнинг Ресурсларни бошқариш тизимидаги ёнғинга қарши ахборот тизими аэропортда, жумладан, самолёт сақланадиган ангарда бир нечта ёнғинларни аниқлади. НАСА маълумотларига кўра, бир қатор НОАА ва НАСА сунъий йўлдошларидан олинган маълумотларга кўра, ангардаги ёнғин якшанба куни соат 11:13 да аниқланган.

Аэропортдаги бу ёнғинлар ҳақиқий ёнғинлар ёки ҳарбий зарбалар натижасида содир бўлган портлашлар натижасими, аниқ эмас.

Агар бу ҳужум тасдиқланса, Совет Иттифоқи давридан бери 30 йилдан ортиқ хизмат кўрсатган самолётнинг даҳшатли якуни бўлади.

АН-225 баъзан бошқа мамлакатлардаги инқирозлар пайтида ҳаво ташиш ёрдамини кўрсатиш учун чақирилган. 2010 йилги Гаити зилзиласидан сўнг у қўшни Доминикан Республикасига ёрдам етказиб берди. Covid пандемиясининг дастлабки кунларида у зарарланган ҳудудларга тиббий буюмларни ташиш учун ишлатилган.

Унинг авиация оламидаги машҳурлиги, у қаерга бормасин, айниқса ҳаво кўргазмаларида юлдузларни кўрсатганида кўп одамларни жалб қилганини англатарди.
Якшанба куни унинг баъзи мухлислари самолётнинг вайрон қилингани ҳақидаги даъволардан норозилик билдириш учун ижтимоий тармоқларга мурожаат қилди. «Мрия – Сиз доимо эсда қоласиз!» деб ёзди авиация блогери Сем Чуй Твиттеръда.
Мрия ҳозирги кунга қадар яратилган энг оғир самолёт бўлиб қолмоқда. Олтита турбофанли двигатель билан жиҳозланган унинг максимал юк оғирлиги 250 тоннани ташкил этади, уни ичида ёки орқа томонида юк ташиш мумкин. У эксплуатацион хизмат кўрсатадиган ҳар қандай самолётнинг энг катта қанотлари билан фахрланади.
Фақат битта Ан-225 дизайнини ишлаб чиққан Киевдаги Антонов компанияси томонидан ишлаб чиқарилган. У биринчи марта 1988 йилда парвоз қилган ва шу вақтдан бери хизмат кўрсатмоқда.

Ан-225 тарихи 1960-70 йилларда, Совет Иттифоқи Қўшма Штатлар билан космосга пойгада қолиб кетган пайтдан бошланади.

1970 йилларнинг охирига келиб, катта ва оғир юкларни йиғилиш жойларидан Юрий Гагариннинг 1961 йилдаги космик саёҳати учун учириш майдончаси бўлган Қозоғистон чўлларида, кенг кўламли космодром бўлган Байқўнғир космодромига ташиш зарурати пайдо бўлди.

Бу юк Совет Иттифоқининг НАСА космик кемасига жавоби бўлган Буран космик кемаси эди. Ўша пайтда уни ташишга қодир самолётлар бўлмаганлиги сабабли, Антонов компаниясига уни ишлаб чиқиш буюрилган.