АҚШ президенти Жо Байден Украинада қолган барча америкалик фуқароларни Россия ҳарбий ҳаракатлари таҳдиди кучайгани сабабли зудлик билан мамлакатни тарк этишга чақирди, деб ёзмоқда BBС news.

Байден агар Москва Украинага бостириб кирса, америкаликларни қутқариш учун қўшин юбормаслигини айтди.

У минтақада «тез орада ақлдан оздирувчи воқеалар бўлиши» мумкинлигидан огоҳлантирди.

Шу пайтгача Россия чегарада 100 мингдан ортиқ аскар тўплаганига қарамай, Украинага бостириб кириш режаларини қайта-қайта рад этиб келди.

Аммо у эндигина қўшни Беларусь билан йирик ҳарбий машғулотларни бошлади ва Украина Россияни денгизга чиқиш йўлини тўсиб қўйганликда айблади.

Кремль собиқ совет қўшниси НАТОга қўшилмаслигига ишонч ҳосил қилиш учун “қизил чизиқлар”ни қўллашни хоҳлаётганини айтди.

Буюк Британия Бош вазири Борис Жонсон пайшанба куни Европа  ўнлаб йиллардаги энг катта хавфсизлик инқирозига дуч келганини айтди.

АҚШ Давлат департаменти Украинадаги америкаликларни зудлик билан ҳудудни  тарк этишга чақирди.

«Америка фуқаролари ҳозироқ кетиши керак», деди жаноб Байден NBC News’га.

«Биз дунёдаги энг катта армияга эга бўлган давлат билан курашяпмиз.  Бу жуда бошқача вазият ва  тез орада ақлдан оздирувчи воқеалар содир бўлиши мумкин”, деди у.

Қолган америкаликларни қутқариш учун қўшин юборишга ундайдиган сенарий борми, деган саволга жаноб Байден шундай жавоб берди: «Йўқ. америкаликлар ва Россия бир-бирига қарата ўқ узишни бошлаганида, бу жаҳон уруши бўлади. Биз ҳозир олдингидан бутунлай бошқача дунёдамиз.»

Айни пайтда жаҳон етакчилари Украина бўйича мавжуд инқирозни бартараф этиш учун ўзларининг «ғазабли» дипломатияларини давом эттирмоқда.

Россия ва Украина пайшанба куни кечки пайт Франция ва Германия расмийлари билан Украина шарқидаги айирмачилар можаросига барҳам беришга қаратилган бир кунлик музокараларда бирор натижага эриша олмаганликларини эълон қилди.

Ҳозирги кескинлик Россия Украинанинг жанубий Қрим ярим оролини аннекция қилганидан саккиз йил ўтиб кузатилмоқда. Ўшандан бери Украина армияси Россия чегаралари яқинидаги шарқий ҳудудларда Россия томонидан қўллаб-қувватланган исёнчилар билан уруш олиб бормоқда.

Аввалроқ, Буюк Британия Бош вазири Борис Жонсон «кучли тўхтатувчи» ва «сабр дипломатияси» инқироздан чиқиш йўлини топишига умид қилишини айтди, аммо бу сафарги хавф «жуда юқори».

Брюсселда НАТО бош котиби Женс Стольтенберг билан ўтказган қўшма матбуот анжуманида жаноб Жонсон Россия Украинага бостириб кириш-бўлмаслиги борасида ҳали бир қарорга келганига ишонмаслигини айтди, аммо Буюк Британия разведкаси “қўрқинчлилигича қолмоқда”.

Буюк Британия Украинани қўллаб-қувватлашда, жумладан, агар Россия бостириб кирса, қўзғолончиларга ҳарбий ёрдам кўрсатишда давом этишни кўриб чиқяптими деган саволга жаноб Жонсон “биз яна нима таклиф қилишимиз мумкинлигини кўриб чиқамиз”, деди.

«Бу мумкин, мен буни истисно қилмоқчи эмасман, лекин ҳозирча биз ҳаммасини тўғри деб ҳисоблаймиз», деди у.

Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров британиялик ҳамкасби Лиз Трасс билан бўлиб ўтган совуқ матбуот анжуманида музокаралар “ҳафсала пир бўлган”ини айтди.

Унинг сўзларига кўра, Буюк Британия ва Россия ўртасидаги муносабатларда «кўп нарса орзу қилинган» лекин «сўнгги бир неча йил ичида энг паст нуқтага тушиб кетти».

Трасс хоним Россияни “совуқ уруш риторикасида” айблади.

Буюк Британия мудофаа вазири Бен Уоллес жума куни Москвада россиялик ҳамкасби Сергей Шойгу билан учрашади.

Сафар  олдидан жаноб Уоллес Буюк Британия Украина ҳукуматига кўпроқ мудофаа жиҳозлари, жумладан, зирҳ, дубулға ва жанговар этиклар етказиб бераётганини тасдиқлади. У, шунингдек, НАТО давлатлари «таҳдидлар бизни итариб юборишига йўл қўймаслигини»  айтди.

Айни пайтда Украина Россияни денгизга чиқиш йўлини тўсиб қўйганликда айблади, чунки Россия ҳарбий-денгиз машқларига тайёргарлик кўрмоқда.

Украина ташқи ишлар вазири Дмитрий Кулебанинг айтишича, Азов денгизи бутунлай тўсиб қўйилган, Қора денгиз эса Россия кучлари томонидан деярли тўлиқ узилиб қолган.

Россия ҳарбий-денгиз кучларининг машғулотлари келаси ҳафта Украина жанубидаги икки денгиз, Қора ва Азов денгизларида бўлиб ўтади. Россия қирғоқбўйи огоҳлантиришларини ракета ва ўқ отиш машғулотларига асосланиб берди.

Украина ташқи ишлар вазирлиги «маневрлар ўтказиладиган мисли кўрилмаган даражада кенг ҳудуд ҳар икки денгизда ҳам навигацияни амалда имконсиз қилади» деб айтди ва Мудофаа вазири Олексий Резников твиттерда икки денгизнинг халқаро сувлари Россия томонидан тўсиб қўйилганини айтди.

Украина жанубий қаноти яқинидаги ҳарбий-денгиз машқлари ҳозирда Украина шимолида Беларусда давом этаётган 10 кунлик ҳарбий машғулотларга қўшимча ҳисобланади.

Агар Россия Украинага бостириб киришга ҳаракат қилса, машқлар рус ҳарбийларини Украина пойтахти Киевга яқинлаштириб, шаҳарга ҳужумни осонлаштиради, деган хавотирлар бор.

Москва Россия билан чуқур ижтимоий ва маданий алоқага эга собиқ Совет республикаси бўлган Украина бир кун келиб Ғарб мудофаа иттифоқи НАТОга қўшилиши мумкинлигини қабул қила олмаслигини айтди ва буни рад этишни талаб қилди.

Россия 2014 йилдан бери Украина шарқидаги Донбас ҳудудидаги қонли қуролли исённи қўллаб-қувватлаб келади. Ўшандан бери жангларда 14 мингга яқин одам, жумладан, тинч аҳоли вакиллари ҳалок бўлди.

Украина шарқидаги можарога чек қўйишга қаратилган Минск келишувларига қайта эътибор қаратилиши мумкин, деган тахминлар мавжуд.