Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ҳисоботига кўра, Хитой, Германия ва Россия каби мамлакатлар аҳолиси бу йил энг юқори даражага етади ва бутун дунё аҳолиси 2080 йиллардан кейин камайишни бошлайди
Иқтисодий ва ижтимоий масалалар бўйича департамент ҳисоботида айтилишича, 2024 йил ўрталарига келиб, дунё аҳолиси деярли 8,2 миллиардга етди ва кейинги 60 йил ичида яна 2 миллиардга кўпайиши кутилмоқда Бирлашган Миллатлар Ташкилоти.
Financial Times (FT) прогнозларига кўра, 2084 йилда дунё аҳолиси энг юқори чўққисига 10,3 миллиардга етади, кейин эса аср охирига келиб 10,2 миллиардга камаяди. Газета таъкидлаганидек, 2022 йилги ҳисоботида БМТ 2080 йилларга бориб дунё аҳолисининг энг юқори чўққиси 10,4 миллиард кишига етишини ва 2100 йилгача бу даражада қолишини башорат қилган. Энди 2100 йилга бориб дунёда 200 миллион киши камайиши кутилмоқда.
“Демографик ландшафт сезиларли даражада ўзгарди. Айрим мамлакатларда туғилиш даражаси илгари тахмин қилинганидан ҳам пастроқ ва биз туғилиш даражаси юқори бўлган айрим ҳудудларда ҳам бироз тезроқ пасайиш кузатилмоқда”, деди БМТ Бош котибининг иқтисодий ва ижтимоий масалалар бўйича ўринбосари Ли Жунхуа FT га берган баёнотида.
Ҳисоботда, шунингдек, бугунги кунда дунё бўйлаб аёллар 1990 йилдагига нисбатан ўртача бир марта кам фарзанд кўриши аниқланган. Барча мамлакатларнинг ярмидан кўпроғида бир аёлга ўртача тирик туғилганлар сони аллақачон 2,1 дан паст, бу аҳоли барқарор деб ҳисобланадиган даражадан паст. Ҳисоботда қамраб олинган барча юрисдикцияларнинг деярли бешдан бирида, жумладан, Хитой, Италия, Жанубий Корея ва Испанияда ҳар бир аёлга 1,4 дан кам тирик туғилиш тўғри келади, бу БМТ томонидан «ўта паст» деб номланади.
Хитой аҳолиси, масалан, 2100 йилга келиб, икки баравар камайиши мумкин – 1,4 миллиарддан 639 миллион кишига, БМТнинг The Wall Street Journal ҳисоботига кўра. Тадқиқотчилар буни «демографик дивиденд» деб аташади – мамлакатда меҳнатга лаёқатли ёшдагилар ишсиз чақалоқлар ва қарияларга қараганда анча кўп. Бундай мамлакатлар бойиб борар экан, одамлар табиий равишда камроқ фарзанд кўришга қарор қилади, аҳоли эса қаришни бошлайди, дейилади ҳисоботда.
Шу билан бирга, Европа аҳолиси 2100 йилга келиб, 2020 йилдаги энг юқори чўққига нисбатан 21 фоизга қисқаради, бу ҳар қандай қитъадаги энг катта пасайиш бўлади. Шунингдек, ҳисоботдан маълум бўлишича, 2079 йилга бориб дунёда 65 ёш ва ундан катта ёшдагилар сони 18 ёшгача бўлганларга қараганда кўпроқ бўлади.
