Бу ҳақида Reuters ахборот агентлиги хабар бераяпти.
Икки карра Олимпиада чемпиони, олтин медаллар совриндори ва WNBA(Аёллар миллий баскетбол ассоциацияси)нинг Феникс Меркурий (Америка профессионал аёллар баскетбол командаси) ўйинчиси Бритни Гринер февраль ойи ўрталарида россияликлар томонидан қўлга олинган эди.
Москва аэропотида инспекторлар унинг юклари ичидан наша мойи бўлган вапе патронларини топгач, унга гиёҳванд моддаларни контрабанда қилишга уриниш айби қўйилган ва баскетбол юлдузининг тақдири америкалик сиёсатчиларнинг назаридан четда қолмаётган эди. Жумладан, 29 июль куни Америка томонининг ташаббуси билан АҚШ ва Россия Федерацияси ташқи ишлар идоралари раҳбарлари ўртасида телефон орқали мулоқот бўлиб ўтди. АҚШ давлат котиби Энтони Блинкен Россия Федерацияси ташқи ишлар вазири Сергей Лавров билан суҳбати чоғида ҳибсга олинган америкаликлар масаласига алоҳида эътибор қаратди.
“Мен Кримелни Бритни Гринер ва Пол Уиланни озод қилиш ҳақидаги таклифимизни қабул қилишга чақирдим”, – деган эди у суҳбатдан сўнг ўтказилган матбуот анжуманида. Лекин, музокаралар ҳақидаги аниқ далиллар ошкора этилмаганди ўшанда. Сўнгги хабарларга кўра, АҚШ бу борадаги аниқ таклифни илгари сурган. Блинкен журналистларга таклиф моҳияти ҳақида ошкора маълумот бермади. Аммо масаладан хабардор яна бир расмий шахс, ўз анонимлигини сақлаган ҳолда, АҚШ ҳукумати россиялик таниқли қурол сотувчиси Виктор Бутни айни пайтда қамоқда сақланаётган “ҳарбий асир”лар Уилан ва Гринерга алмаштиришни таклиф қилган. АҚШ Президенти Жо Байден ҳам АҚШ таклиф қилаётган битмни имзолаган. Ҳали ҳам ушбу таклиф ўз кучида турибди…
Энтони Блинкеннинг Кремль билан очиқдан очиқ музокараларга киришиши, олдинги олиб борилаётган сиёсатнинг ўзгарганлигини англатади. Уруш бошланганидан буён АҚШ ва Россия ўртасидаги биринчи марта олиб борилаётган муҳокамалар, айрим масалаларда ҳар иккала томон ўз манфаатларини ҳимоя қилиш учун муроса йўлини танлаётганидан дарак беради. “Президент ва унинг жамоаси аскарларимизни ватанига қайтариш учун фавқулодда чоралар кўришга тайёр”, – дейди Оқ уйнинг миллий хавфсизлик бўйича вакили Жон Керби журналистларга.
Кремль матбуот котиби Дмитрий Песков бу ҳақдаги саволга жавобан, маҳбуслар алмашинуви одатда “парда орти”да, эҳтиёткорлик билан муҳокама қилинишини айтиб ўтди. “Бундай масалаларда кечаётган жараёнлар батафсил тушунтирилмайди”, – деди у матбуот анжуманида, – “Жамоатчилик келишув тўлақонли амалга ошганидан сўнг хабардор этилади”. Ташқи ишлар вазирлиги матбуот котиби Мария Захарованинг баёнотича, музокаралар давом этаяпти, бироқ “аниқ натижага эришилгани йўқ”. “Албатта, иккала томоннинг ҳам манфаатларига мос таклиф билдирилсагина, келишувга эришилади”, – дейди у ўз сўзида.
Россия йиллар давомида бир пайтлари “Ўлим савдогари” лақаби билан танилган қурол сотувчи Бутнинг озод этилишига қизиқиш билдириб келган. У 2012 йилда миллионлаб долларлик қуролларни ноқонуний сотишда айбланиб, 25 йиллик қамоқ жазосига ҳукм қилинган эди. Албатта бу ҳақдаги таклиф Россиянинг эътиборини тортмасдан қолмаслиги керак.
АҚШлик баскетбол юлдузи Гринернинг гиёҳванд моддалар билан боғлиқ суд иши эса Москва ташқарисидаги бинода ўтказилди. Суд давомида у патронлар сумкасига қаердан тушиб қолганлигини билмаслигини айтиб келаётган эди. Шу билан бирга таржимон сўзларини нотўғри таржима қилгани ҳақида эътироз ҳам билдирди. Ҳибсга олинишининг дастлабки пайтларида унга ўзини ҳимоя қилиш ва адвокатдан фойдаланиш ҳуқуқи берилмаганини айтиб ўтди. Бритни Гринер божхона ходими билан мулоқот қилиш учун телефонидаги таржима дастуридан фойдаланишга мажбур бўлган. Шунга қарамай, суд томонидан 31 ёшли баскетболчи айбдор деб топилса, у ўн йилгача озодликдан маҳрум қилиниши мумкин. АҚШлик юлдузнинг беш ойдан буён ҳибсда сақланиши АҚШдаги жамоадошлари ва мухлислари томонидан қаттиқ танқидларга сабаб бўляпти.
