Бугун, 22 ноябрь куни Минскда Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилотига (КХШТ) аъзо давлатлар ташқи ишлар вазирлари, мудофаа вазирлари ва хавфсизлик кенгашлари котибларининг қўшма мажлиси бўлиб ўтади. Иштирокчилар минтақадаги ҳарбий-сиёсий вазиятдаги ўзгаришларни муҳокама қилишни режалаштирмоқда.  

Россия Ташқи ишлар вазирлигининг хабар беришича,Россия дипломатик департаменти йиғилишда Россия Федерацияси Ташқи ишлар вазири ўринбосари Александр Панкин иштирок этади. ТИВнинг маълум қилишича, КХШТ мамлакатлари вакиллари кўп томонлама ҳамкорлик натижаларини кўриб чиқиш ва ташкилотнинг коллектив хавфсизлик тизимини ривожлантириш истиқболларини белгилаш ниятида. Тадбир якунлари бўйича делегациялар раҳбарлари қатор қўшма ҳужжатларни тасдиқлаши кутилмоқда. 

КХШТга Арманистон, Беларусь, Қозоғистон, Қирғизистон, Россия ва Тожикистон аъзодир. 

Кун тартиби 

Ташкилот олдида турган масалалар доираси жуда кенг. КХШТ вакиллари Ғарб давлатлари Россия ва Беларусь чегаралари яқинида ҳарбий кучларни жойлаштириш ва инфратузилмани қуришда давом этаётганини бир неча бор таъкидлаган. Қайд этилишича, НАТОнинг Украина можароси бўйича сиёсати муносабати билан вазиятнинг янада кучайиши хавфи ортиб бормоқда. Минскдаги учрашувда томонлар бу мавзуга батафсил тўхталиб ўтишларига шубҳа йўқ. 

Кавказ минтақасида вазият кескинлигича қолмоқда, бу ерда Арманистон ҳанузгача Озарбайжон билан тинчлик шартномасини имзоламай келмоқда ва мавжуд ҳудудий низоларни ҳал қила олмади. Бир ҳафта олдин КХШТ штаб-квартираси раҳбари генерал-полковник Анатолий Сидоров брифингда ташкилот раҳбарлари Кавказда – Арманистонда ҳам, унга туташ давлатларда ҳам вазиятни барқарорлаштириш учун барча чораларни кўришига ишонтирган эди.  

Марказий Осиё мамлакатлари учун Афғонистондан беқарорлик тарқалиши таҳдиди долзарблигича қолмоқда. Шу тариқа, Сидоровнинг сўзларига кўра, Қобулдаги амалдаги ҳокимият мамлакатдаги, жумладан КХШТ давлатлари билан чегарадаги вазиятни тўлиқ назорат қилмаяпти. Бирлашган штаб раҳбари ташкилот Афғонистон ҳудудидан келаётган террорчилик таҳдидини тўхтатиш чораларини кўраётганини билдирган.  

Ереваннинг ноаниқ позицияси

Беларусь пойтахтидаги КХШТ тадбирлари ташкилот ва Арманистон ўртасидаги муносабатларда юзага келаётган ноаниқлик контекстида ўтказилади. Арманистон Бош вазири Никол Пашинян аввалроқ КХШТни айблаган, унинг фикрича, Арманистон-Озарбайжон можароси вақтида ташкилот республикага ёрдам бермаган. Ереван КХШТдан мамлакатга ёрдам бериш масаласини кун тартибидан олиб ташлашни сўради ва Пашиняннинг ўзи Беларусь фуқароси Александр Лукашенкога Минскка бориш нияти йўқлигини маълум қилди. Шу билан бирга, Арманистон КХШТдан чиқиш нияти йўқлигини айтмоқда. КХШТ, ўз навбатида, Ереван позициясидаги сўнгги ўзгаришларга қарамай, Арманистонга миссия юбориш лойиҳаси устида ишлашни давом эттириш ниятида. 

Арманистон томони Беларусдаги делегация таркиби қандай бўлишини расман тасдиқламади. Арманистон ТИВ матбуот хизмати бир кун аввал республика Ташқи ишлар вазирлиги раҳбари Арарат Мирзоян КХШТ доирасидаги учрашувларга бормаслиги ҳақида хабар берган эди. Кутилганидек, КХШТга аъзо қолган давлатлар юқори ва олий даражадаги делегациялар билан ифодаланади, саммитдан бир кун олдин эса ташқи сиёсат ва мудофаа идоралари раҳбарлари уни тайёрлаш бўйича ишларда иштирок этади. 

КХШТга аъзо давлатлар вазирлари ва давлат раҳбарларининг учрашувларига Беларусь фуқароси Александр Лукашенко мезбонлик қилади. Москва ва Минск анъанавий равишда хавфсизлик соҳасида кўплаб қўшма лойиҳаларга эга, аммо уларнинг аксарияти ташкилот масъулиятидан ташқарига чиқади. 

Учрашув арафасида Россия Ташқи ишлар вазирлиги КХШТ оғир геосиёсий шароитда нафақат ўз масъулияти доирасида, балки кенг Евроосиё маконида хавфсизлик ва барқарорликни таъминлашнинг асосий механизми сифатидаги ролини кучайтирмоқда. Ташкилот ҳозирда ҳар қандай ташқи таҳдидларга муносиб жавоб бериш қобилиятини исботлаб, ўзининг куч салоҳиятини оширмоқда.